Na het uitkomen van het rapport, opgesteld door de commissie o.l.v. Mr P. van Vollenhoven, werd er in de Raad een debat gehouden: wat is er gebeurd, wat deden we fout, wat hebben we er van geleerd en hoe gaan we het beter doen. Hier vindt u de visie van GroenLinks Haarlemmermeer.

Vandaag debatteren wij over een ramp die ons 11 maanden bezighoudt.
Hoe kon het gebeuren – wat ging er allemaal mis?
Sinds we het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid hebben, weten we wat er mis ging. Grote dingen en veel kleine dingen die bij elkaar uitgroeien tot grote missers, en ongeschreven zaken met grote invloed en grote gevolgen met als resultante het omgekeerde van het conceptuele denken dat de Commissie Hendrikx beoogt.

De belangrijkste vraag tot onderzoek was
Waarom zijn bij de brand 11 celbewoners omgekomen?
Daar gaat onze diskussie vandaag over.
De doden die bij deze brand vielen, de overlevenden en hun gezins- en familieleden hebben na 26 oktober geen gewone dag meer gehad en die schade is blijvend.

Ook belangrijk en blijvend maar een paar schalen lager, is de politieke + ambtelijk schade.
Regeren betekent dat je compromissen sluit, impopulaire maatregelen neemt en vuile handen maakt, maar deze handen krijgen we met geen enkel middel meer schoon.

De belangrijkste punten die Het Rapport noemt herkennen we allemaal:
toezicht, controle en handhaving.

We gaan hier in de Raadszaal vandaag niet naar elkaar wijzen, geen schuldigen aanwijzen, wel verantwoordelijken.
Het leven = risiko.
De overheid dient altijd de veiligheid van alle burgers te bevorderen.
Een 100% veilige samenleving is geen haalbare werkelijkheid, maar we moeten wel streven naar het maximaal haalbare.
Gebeurt er desondanks een ramp dan dienen fouten goed uitgezocht te worden om een volgende ramp te voorkomen.

In Het Rapport komt naar voren dat 3 overheden op een dusdanige manier met elkaar omgingen dat deze ramp het gevolg kon zijn.
Het nivo van het gezamenlijk dragen van verantwoordelijkheid voor veiligheid, kontrole en toezicht houden, bleek ongelooflijk knullig en slordig – overgoten met een scheut drammerigheid.
De arrogantie van de hogere overheden naar de lagere, is stuitend en ging nà de brand door om te eindigen in een KB.

Wat betreft het afgeven van vergunningen, de brandweer kontroleert de panden voordat een vergunning wordt afgegeven.
Na de eerste brand in het complex in 2002 kwam het Nibra-onderzoek met aanbevelingen. Nadat die waren ingevuld is de vergunning voor het complex verstrekt in april 2003.
Dat gebeurde in 3 delen en na toetsing door de brandweer.
In november 2003 volgde de vergunning voor de gebouwen J + K.
Van die toetsingen zijn alleen de afwijkingen geregistreerd – de rest niet.
Cie Hendrikx adviseerde àlles te registreren – ook het korrekte. En dat gebeurt nu.

Dan onze eigen rol: de Raad kontroleert het College.
In het geval van het afgeven van de bouwvergunning is dat een route die buiten de Raad om gaat.
Dat geldt ook voor de gebruiksvergunning.
Er was voor de Raad ook geen reden om op de rem te trappen, we vertrouwden de Rijksoverheid in het korrekt naleven van voorschriften en afspraken.
Een reden voor een rem was er wel nà de brand en daar hebben College & Raad o.l.v. burgemeester Hertog ook flink op getrapt.
Maar de rem werd er af gehaald door een KB.

ONZE VRAGEN

  1. De Raad heeft na de brand in Volendam in 2001, Dfl. 5 miljoen uitgetrokken om door betere kontroles de veiligheid te vergroten. Twee jaar gelden bleek er nog een flink bedrag niet uitgegeven. De Raad was daarover flink ontstemd en heeft toen de PH een 11e gebod opgelegd: “Gij zult handhaven!”
    Wat is er gedaan en wat is er met het restant gebeurd?
  2. Waarom heeft niemand onderkend dat er ’s nachts niet-zelfredzame-mensen zonder bescherming en toezicht in persoon, in de gebouwen verbleven?
    De Raad moet hier ook een hand in eigen boezem steken.
    Een groot deel van Schiphol was een rode vlek door het wegvallen van Post Rijk.
    Daar komen we zo nog op terug.
    Er is lang over Post Rijk gesproken, en de Raad heeft zich toen ook niet gerealiseerd dat er niet zelf-redzamen verbleven.
    We hadden toen een noodmaatregel moeten nemen. We kunnen niets met deze ‘wijsheid achteraf’ maar het is een wel een heel dure les.
  3. Met deze cellenbrandervaring stellen wij ons de vraag:
    “Wat geldt er nu voor risicovolle gebouwen waar niet-zelf-redzamen verblijven als scholen, verzorgings- en verpleeghuizen in onze gemeente?”
    Er wordt 1x per jaar geoefend maar we moeten ook met hoge snelheid aan de slag om de brandveiligheid te toetsen.
    Is dat trajekt inmiddels gestart? En zo niet wanneer starten we dan wel?

De 3 aanbevelingen uit het Rapport dienen onverwijld te worden ingevuld.
• Voldoende expertise ook als dit betekent inhuren van externen om te kontroleren of alles volgens voorschriften is gebeurd. Zelfs de hoogste overheid blijkt op dit punt niet betrouwbaar en deed niet wat het doen moet.
• Niet zelf optreden als adviseur voor de vergunningaanvrager.
• Brandweerzorg en BHV zorgvuldig afstemmen en samen laten oefenen bij risikovolle projekten.

We voegen er zelf 3 aan toe:
• Post Rijk moet opnieuw besproken worden.
GL heeft de noodzaak daarvan altijd onderstreept, mede omdat in november 2003 al bekend was dat de dekking, zonder die post, onvoldoende was.
Het COT–advies in december 2003 was: het is beter om Rijk in te richten maar kostenefficiënter om het niet te doen.
De Raad besloot toen de dekking te verbeteren.
Halverwege 2004 zou Post Schiphol Rijk worden ingericht.
Daar is door de Raad een extra investeringsbesluit voor genomen.

Toen volgde de langdurige diskussie over de verantwoordelijkheden van BW Schiphol en BW H’meer van 2003 - 2005.
Wie doet wat, en waarom en waarom niet, en vooral: waar!
We kunnen ons als Raad verwijten dat we ons hebben laten verleiden tot jarenlange diskussies.
Daarbij is Post Rijk uiteindelijk toch door bezuiniging gesneuveld.
Wel zou er op Rijk een H’meerse spuitwagen komen, bij de crash tenders van de Schiphol BW – die spuitwagen kwam in februari 2006.
De geschiedenis heeft ons hier een bizarre les geleerd!

Het Convenant Schiphol tussen Brandweer en Schiphol dat vanaf 1 januari 2006 geldt, moet naast Het Rapport gelegd worden om te zien of er licht tussen zit.
- Kan er een back up zijn van meldingsystemen? Je werkt ten slotte in elkaars gebied?
- Hoe zijn de zaken in de preventieve sfeer geregeld?
- Is voorzien in oefeningen van de BW Schiphol met de BHV’ers van de gebouwen op Schiphol?
- Valt het cellencomplex, sinds het afsluiten van het convenant, onder verantwoordelijkheid van BW Schiphol of onder BW Hmr?

  • Het samenspel van de drie verantwoordelijke overheden moeten onder de loep genomen worden.
    Tegelijkertijd dient snel te worden gewerkt aan een optimale afstemming tussen de BW Hmr en BW Schiphol, ambtenaren en andere personen en organisaties die belast zijn met een taak als het voorkomen van een ramp.
    - Hoe borgen we dat?
    - Hoe bouwen wij goedlopende en sluitende automatismen in?
  • Wij moeten ons tegen de achtergrond van deze ramp, afvragen of het niet noodzakelijk is de verantwoordelijkheid voor lokaties met hoog risiko primair bij beroepsbrandweer neer te leggen.
    Die diskussie willen wij graag binnenkort heropend zien.

De normvervaging in NL baart iedereen zorgen. Regelmatig komen er uit Den Haag opmerkingen en daden die, nu we Het Rapport kennen, uitermate onzuiver klinken terwijl Den Haag juist het goede voorbeeld zou moeten geven.

De tweede vraag tot onderzoek was
Hoe is de opvang en nazorg van de slachtoffers verlopen?
De nazorg was dramatisch en inadequaat.
Afspraken zijn geschonden – beloften niet nagekomen.
Dat dit tot op de dag van vandaag voortduurt, is beschamend.
Dit onderwerp staat vanavond niet ter diskussie.