Keuzevrijheid een groot goed, maar het gaat het college vooral om goede automobiliteit. Te weinig wordt geïnvesteerd in fiets en OV, terwijl daar juist veel te bereiken valt qua bereikbaar, leefbaar en veilig houden van alle kernen.
Op 12 januari jl. is het “deltaplan bereikbaarheid: vrijheid van bewegen” besproken in de gemeenteraad. Dit plan vormt volgens het College de aanzet tot de realisatie van een duurzaam en toekomstvast mobiliteitssysteem. Haarlemmermeer wordt mobiliteitsproof .
Al in eerdere sessies heeft de GroenLinks fractie aangegeven dat het deltaplan bereikbaarheid een integraal en samenhangend verhaal moet zijn, en de wijze waarop wij invulling geven aan ketenmobiliteit. Wat dat betreft heeft het College zo op het eerste oog een puik stukje werk afgeleverd. Het plan gaat vergezeld van een concreet uitvoerings- en investeringsprogramma.
De fractie van GroenLinks feliciteert het College met het deltaplan. Maar als u aan ons de vraag stelt: zijn wij tevreden met de totale inhoud, dan moet het antwoord nee zijn. Onze fractie kan zich goed vinden in een groot aantal kernpunten. Maar nadere bestudering leert dat het niet altijd goud is wat blinkt. De balans is niet altijd even goed in onze ogen bij de uitwerking van sommige kernpunten.
Vrijheid van bewegen en keuzevrijheid van individuen om te kiezen in hun vervoerswijze klinkt leuk maar onze analyse van deze vrijheid is dat het zwaartepunt heel erg is komen te liggen bij asfalt en automobiliteit en minder bij OV, niet-automobilisten en kwetsbaren in het verkeer. Dat is ons grootste bezwaar.
Natuurlijk heeft onze gemeente een hoog percentage autobezitters en veel werkplekken en natuurlijk zal het gros van de werkenden van binnen en buiten de gemeente met de auto komen. Daarover geen misverstand. Maar juist in onze faciliterende rol als overheid dienen we hier een juiste balans in zien te vinden: je kunt vraag en aanbod regisseren. Als autobezit en gebruik toeneemt kun je alle barrières weghalen en dat zoveel mogelijk faciliteren of je kunt andere alternatieven bieden die concurrerend, goedkoper en gezonder, meer milieuontlastend en ruimtewinnend zijn. Uit de documenten komt duidelijk naar voren dat 40% van het autogebruik voor afstanden korter dan 7,5 km. wordt gebruikt. Hier lijkt een enorme uitdaging en kans te zitten die het college niet oppakt. De oproep van Groenlinks is dan ook: College faciliteer en stimuleer fietsgebruik voor deze korte afstanden. Uit de participatierondes komt heel duidelijk naar voren dat onze inwoners het fietsgebruik hoog waarderen, maar zich onveilig voelen omdat o.m. de fietspaden, wegmarkeringen en voorzieningen niet altijd op orde zijn. Als je daarin investeert kun je een enorme verbeterslag maken zowel in verhoging fietsgebruik als terugdringen autogebruik. En een positieve bijdrage leveren aan de reductie van CO2 en fijnstof.
Dan iets over het OV: het College zegt dat bijv. het OV concurrerend moet zijn qua reistijd, gemak en veiligheid en kosten en streeft naar een kwalitatief hoogwaardig OV. Maar daar blijft t in grote lijnen bij. Er zit geen duidelijke visie hoe het dit wilt realiseren, in onze beleving blijft het bij het roepen van een ambitie. Toegegeven, er komt onder meer een HOV verbinding tussen diverse kernen, maar nergens wordt duidelijk wat het aandeel van OV moet zijn in het totaalplaatje.
Terugdringen van het autogebruik is niet aan de orde in het deltaplan. En daar zal de schoen toch gaan wringen in de toekomst in onze woonwijken en winkelgebieden. De druk wordt daar alsmaar groter en er wordt steeds meer beslag gelegd op openbare ruimte. Onze fractie maakt zich dan ook zorgen over sommige passage in het deltaplan waarin wordt gesteld ‘dat groenvoorzieningen en speelvoorzieningen in een bestaande woonwijk worden aangetast tbv de aanleg van extra parkeerplaatsen’(p. 99). Er wordt zelfs in toekomstige bestemmingsplannen ruimte gereserveerd voor latere uitbreiding van het parkeeraanbod. Dit is inderdaad vrijheid voor de auto, maar wel ten koste van vrijheid op andere terreinen. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Dan over parkeerregulering: het college staat hier uitgebreid bij stil en onderkent dat parkeerdruk op sommige gebieden groot is. Het kan toch niet zijn dat het college enerzijds zegt de leefbaarheid en bereikbaarheid wil vergroten in winkelgebieden maar tegelijkertijd een meer dan coulant parkeerregime voert. Feitelijk wordt er in het deltaplan alleen de mogelijkheden gegeven hoe met parkeerregulering moet worden omgegaan zonder een duidelijke stellingname of keuze. Strategisch een slimme zet, maar het blijft wel het vooruitschuiven van een probleem.
Concluderend: we missen in deze visie een duidelijk verhaal hoe de verschillende vervoersmodaliteiten zich tot elkaar moeten verhouden: Naar hoeveel % gebruik van de auto willen we in bijvoorbeeld 2015? Hoeveel % fietsgebruik? Welk aandeel heeft het OV hierin? Het woord ketenmobiliteit zou een duidelijke rol moeten hebben in dit verhaal. Maar in plaats daarvan worden de diverse vervoersmodaliteiten min of meer los van elkaar beschouwd en lijkt van samenhang en integraliteit weinig sprake. Hier wringt volgens ons de schoen.
Wij blijven inzetten op onze principiële lijn, namelijk dat het mobiliteitsbeleid óók moet bijdragen aan het toenemen van OV- en fietsgebruik en minder, slimmer of selectiever autogebruik. Het voorstel van het college geeft hier naar onze smaak onvoldoende invulling aan. Hoewel we veel goede aanknopingspunten zien in het deltaplan is GroenLinks van mening dat vooral het OV en de fiets er minder genadig van afkomen zowel qua ambities als concrete investeringen. Van de extra benodigde 31,5 mln gaat slechts 15% naar OV en fiets, terwijl juist hier de grootste winst te behalen valt en uiteindelijk minders kosten mee zijn gemoeid. Los daarvan, het doet ook geen recht aan de vele participanten die in alle sessies hebben aangegeven dat goede OV en fietsbeleid onlosmakelijk verbonden is met de bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid van hun woonkernen.
Vooralsnog zullen wij over 2 weken tegen aanneming van dit voorstel (bij ongewijzigd stuk) stemmen.
In de bijlagen een aantal krantenartikelen over het Deltaplan Bereikbaarheid.