Op donderdag 6 juli besprak de Gemeenteraad de Voorjaarsrapportage. De Algemene en Financiële Beschouwingen. Hoe staan we er voor en waar moeten we bijsturen?
Nieuwe Energie!
Inleiding
In 2019 vormen wij met de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude de nieuwe gemeente Haarlemmermeer. Ons inwoneraantal stijgt daarmee boven de 150.000 inwoners. We behoren dan tot de top 10 van de grootste gemeenten van Nederland met een grondgebied dat zich van de grens met de provincie Zuid-Holland uitstrekt tot aan het Noordzeekanaal.
Dit brengt voor ons als gemeente een grote verantwoordelijkheid met zich mee in de zorg voor een bestendige en duurzame toekomst, voor iedereen die dagelijks in onze gemeente komt werken of onze gast is, maar vooral voor onze eigen inwoners. Welke keuzes maken wij als het gaat om: het inrichten van de ruimte, een goed leefklimaat, hun veiligheid, hun gezondheid, hun welzijn?
Omgevingsvisie
Met de nieuwe Omgevingswet ligt er een grote kans voor onze gemeente. In deze Algemene Beschouwingen geeft GroenLinks de kaders mee voor een bestendige toekomst voor onze gemeente. Tegelijkertijd, vooruitlopend op de nieuwe gemeentelijke Omgevingsvisie, geven wij aan waar onze ambities moeten liggen. Wij zien ons gesteld voor grote uitdagingen, welke grote kansen bieden, en waarin wij als gemeente het voortouw in kunnen en moeten nemen:
Nieuwe energie
Hoe gaan wij om met ons energieverbruik en de energietransitie?
GroenLinks wil een Integraal energieplan voor Haarlemmermeer. Een nieuw plan in relatie tot het landschap, de inrichting van de ruimte en de totale de leefomgeving. Een plan dat deel uitmaakt van onze omgevingsvisie, waarmee ook de provincie is te overtuigen. Een energieneutraal Haarlemmermeer, door het lokaal opwekken van energie en door energie neutrale woonwijken te bouwen.
Circulaire economie en duurzaamheid
Welke positie kiezen wij in de ontwikkeling naar een circulaire economie? Hoe zorgen we dat wij onze klimaatdoelstellingen gaan halen?
De economie van Nederland moet in 2050 volledig circulair zijn. Als het gaat om duurzaamheid en de circulaire economie blijft Haarlemmermeer binnen de Metropool Regio Amsterdam koploper. Dit betekent 100% hergebruik van grondstoffen. Ons afval is dé nieuwe grondstof. Het scheiden van afval gaat al redelijk, maar GroenLinks wil de pilot van Rijsenhout zo snel mogelijk uitbreiden. Met Park 20|20 heeft Haarlemmermeer een ‘Cradle to Cradle’-bedrijvenpark, maar GroenLinks pleit ook voor circulair gebouwde woonwijken.
Kwaliteit van de leefomgeving
Hoe stellen wij ons op bij de toenemende druk op de leefbaarheid in onze gemeente in het spanningsveld met de nationale economische doelstellingen voor de luchthaven en andere ontwikkelingen die ons opgelegd worden?
We worden geconfronteerd met ontwikkelingen, waarbij in de eerste plaats niet het belang van onze gemeente en inwoners gediend is, maar andere belangen: het nog steeds groeiende Schiphol, een groeiende behoefte aan energietoevoer naar de luchthaven en de datacenters, grote investeerders die we niet durven te weigeren.
De impact van deze nationale en regionale ambities, die letterlijk in onze polderlanden, is groot: de geluidsoverlast en de hoeveelheid ultrafijnstof nemen toe, de 380 kV domineert het landschap en op hele gebieden kunnen we niets ontwikkelen, bijvoorbeeld door de reservering voor de tweede Kaagbaan, in verband met het Luchthavenindelingsbesluit of doordat het in eigendom is van private partijen. Dit gaat niet samen met de grote woningbouwopgaven vanuit de nota Randstad 2040. En dit gaat niet samen met een goede leefbaarheid voor onze inwoners.
GroenLinks vindt dat Haarlemmermeer een strategie moet ontwikkelen. Bepalen hoe we de impact die dat allemaal op ons leefklimaat heeft het hoofd kunnen bieden of voor kunnen zijn, en daarbij een stevige positie innemen.
De Groen-Blauwe hoofdstructuur
De steeds grotere uitdagingen bij de vraagstukken rondom het water en het groen: wat betekenen deze voor het wonen en het recreëren, de landbouw en de natuur in onze polder? Denk aan verzilting, verdroging, verstening en verstedelijking.
De groenopgave wordt nog steeds niet gehaald: er is te weinig groen is in de woonkernen en ook de grootschalige groenontwikkeling stagneert, omdat de gelden zijn weggevallen.
Groen zorgt echter voor een aantrekkelijke en gezonde woonomgeving, maakt een gebied aantrekkelijk voor het vestigen van bedrijven en andere economische initiatieven, en draagt bij aan het halen van onze klimaatdoelstellingen. Daar moeten we op blijven inzetten.
Voor de Omgevingsvisie betekent dit dat Groen en Water aan de basis moeten liggen van elke ontwikkeling in Haarlemmermeer.
Onze bewoners hebben behoefte aan Groen in hun directe woonomgeving: bomen en struiken, en groene speelplaatsen. Ze willen daar fietsen, wandelen en de hond uitlaten. En ze willen dat de gemeente zorgt voor een goed onderhoud van de openbare ruimte.
Goed recreëren kan ook in het meer uitgestrekte landschap van onze polder. Voor Park21 wil GroenLinks dat er prioriteit wordt gegeven aan de groenontwikkeling in balans met het landelijke agrarische karakter en in goede samenspraak met de boeren. GroenLinks wil geen grootschalige Leisure.
Water: kansen en bedreigingen
Water is volledig met de geschiedenis van Haarlemmermeer verbonden en er liggen stevige opgaves om het water op peil en zoet te houden en de voeten droog.
GroenLinks vindt dat Water als thema nadrukkelijker moet worden opgepakt en het Waterbewustzijn moet toenemen. Welke preventieve en defensieve maatregelen moeten wij nemen? Bewoners kunnen heel veel zelf doen, denk aan de vergroening van tuinen en het afkoppelen van hemelwater.
We kunnen zoveel méér met water in onze polder. Met de kansen en bedreigingen. 2018 wordt het Jaar van het Water. Gebruik het Poldermuseum om thema’s zoals klimaatverandering en de gevolgen voor de landbouw en ons leefklimaat aan te kaarten. De Ringvaart en de Genedijk bieden volop kansen voor recreatie.
Wonen
Wat doen we met de druk op de woningbouw en het tekort aan woningen?
Er wordt nu te weinig gebouwd, omdat de woningbouwcoöperaties niet voldoende kunnen investeren en omdat er te weinig gronden beschikbaar zijn.
Eindelijk gaat ook Haarlemmermeer zijn leegstaande bedrijventerreinen slopen en woningen ervoor in de plaatst te zetten. GroenLinks wil de norm voor de sociale woningbouw en de woningen in het middensegment ophogen, zodat de doorstroom op gang komt.
Denk bij de ontwikkeling van woningbouw direct na over de bereikbaarheid en kijk naar de behoefte van de inwoners: het autobezit neemt af en het gebruik van de elektrische fiets neem toe. Zet in op een goed OV-net voor woon-werkverkeer. Dat draagt bij aan versterking van het economisch klimaat en de relaties met de regio. En bezwijk niet onder de onder de kostendruk van aanbestedingen.
Sociaal
De transitie van zorgzame samenleving naar participatiesamenleving krijgt weer een extra impuls met de omgevingswet. Die vraagt om een andere rol van de gemeente. Deze dient zich als procesbewaker tussen alle stakeholders op te stellen en de behoeften van de inwoners als uitgangspunt te nemen.
In het publieke debat gaat het steeds meer over wat van waarde is en hoe je dit bepaalt. Waarde wordt niet alleen meer uitgedrukt in geld, maar er wordt meer en meer gekeken naar maatschappelijke waarde.
De gemeente heeft ook andere rollen in het sociale domein, zoals die van financier en die van controleur van de sociale dienstverleners. Dit zorgt voor nieuwe vragen zoals: wie heeft welke verantwoordelijkheid, wie is aansprakelijk, inhoudelijk maar ook financieel.
Financieel
Nu de economie aantrekt moet Haarlemmermeer de kans pakken om onze schulden stevig terug te dringen en Haarlemmermeer bestendig voor de toekomst te maken. De prioriteit van de gemeente moet nu zijn: consolideren! Dat geldt voor de belangen van onze huidige inwoners en bedrijven, ook in financieel opzicht. Dit betekent geen risicovolle investeringen op dit moment. Belangrijke kostenposten structureel dekken. Onderhoudskosten niet betalen uit incidentele meevallers en niet blijven volhouden dat het sociaal beleid alleen uit de beschikbare middelen moet worden betaald. De hand op de knip houden, als Haarlemmermeer zijn schuldpositie serieus wil terugdringen. Spaarzaam en duurzaam is het motto, waarmee GroenLinks de boodschap van vorig jaar herhaalt.
Tot slot: gezamenlijk belang
GroenLinks staat voor een duurzame ontwikkeling van Haarlemmermeer. Voor een voortrekkersrol in het produceren van Nieuwe Energie en het toewerken naar een circulaire economie. Centraal hierin staat het zoeken van nieuwe wegen, het vinden van nieuwe oplossingen en het creëren van maatschappelijke waarde. En dit vanuit het gezamenlijke belang; samen met inwoners, organisaties en bedrijven.
Klik hier als je het gehele debat terug wilt zien.
