Donderdag 10 januari 2019 gaf fractievoorzitter Maaike Ballieux in de raadszaal een eerste reactie namens GroenLinks op het coalitieakkoord van VVD, HAP, CDA en PvdA. Een akkoord met grote woorden over ambitie maar zonder concrete doelstellingen. 

Bekijk de video of lees de reactie onder de video.

Voorzitter, GroenLinks heeft met belangstelling kennisgenomen van het coalitieakkoord zoals dat vanavond voorligt. In dit betoog een eerste reactie van onze fractie op het coalitieakkoord. 

Onze eerste indruk is: er staan best veel goede dingen in het akkoord. Gevarieerder bouwen, meer aandacht voor de balans rondom Schiphol, de komst van een evenementenbeleid, behoud Houtrakpolder, nadenken over waterrecreatie, het eventueel heroverwegen van PARK21, aandacht voor mantelzorg en eenzaamheid, oog hebben voor de menselijke maat, de agrarische sector in onze gemeente krijgt een eigen wethouder, de inzet van AMmatch wordt gecontinueerd, om maar een paar dingen te noemen. 

Raadsvoorstel 

Helaas is het wel zo dat het coalitieakkoord in het algemeen zeer vaag is geformuleerd. Voorbeelden? ‘Wachtlijsten 'substantieel' inkorten, 'benodigde instrumenten' inzetten, 'substantieel aandeel'? 

De ambitie waarover wordt gesproken, is nergens vertaald in concrete doelstellingen. Waar kan de gemeenteraad, als hoogste bestuurlijke orgaan, als volk vertegenwoordigend orgaan, dit college straks op afrekenen? Dat is een grote open vraag. 

In onze financiële verordening is bovendien afgesproken dat begrotingsvoorstellen in principe slechts gedaan kunnen worden bij de bespreking van de voorjaarsnota. Dat, én het gegeven dat deze bestuursperiode, slechts drie jaar en drie maanden duurt, legt een grote tijdsdruk op het aankomend college. 

Vandaar de vraag: 
Komt er voor de zomer een raadsvoorstel naar de gemeenteraad waarin dit coalitieakkoord is uitgewerkt tot een collegeprogramma, inclusief smart-geformuleerde doelstellingen en een financiële onderbouwing? Zodat de gemeenteraad in staat wordt gesteld vooraf haar kaderstellend en achteraf haar controlerende taak uit te voeren? 

Schiphol 

GroenLinks merkt bovendien op dat er ook een aantal belangrijke en actuele zaken niet worden benoemd in dit coalitieakkoord. Bijvoorbeeld als het gaat om Schiphol. De uitstoot van fijnstof, ultrafijnstof en de geluidshinder van de luchthaven brengen risico’s met zich mee als het gaat om de volksgezondheid. En juist die link, dus luchtvaart en volksgezondheid, wordt niet expliciet benoemd. 

Is de aankomend wethouder ‘zorg en welzijn’ betrokken bij het luchthavendossier? Heeft de coalitie de ambitie om structureel de luchtkwaliteit en de geluidsbelasting te gaan meten? En afspraken te maken over de normen die daarvoor zouden moeten gelden? En afspraken te maken over het handhaven van die normen? 

Kort en goed: wat zijn de concrete plannen van deze coalitie als het gaat om Schiphol?

Klimaat 

Een ander verrassend voorbeeld is de totale afwezigheid van het woord klimaat in dit coalitieakkoord. Hoewel, dat is niet helemaal waar. ‘Klimaat’ komt er wel in voor, om precies te zijn in het woord ‘vestigingsklimaat’.

En die observatie zet de schijnwerper op een heel pijnlijk punt. In dit coalitieakkoord lijkt vooral te worden ingezet op economische welvaart. En ja, dat vindt ook GroenLinks belangrijk. Maar het verrast ons in hoge mate dat er begin 2019 in de gemeente Haarlemmermeer een coalitieakkoord wordt besproken waarin de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs ontbreken. Waarin geen woord wordt gesproken over de opgaven die de gemeente Haarlemmermeer in dit opzicht heeft. Waarin het woord water drie keer voor komt: als waterberging in het stuk over Tiny Forests en twee keer in waterrecreatie. Gek, want juist de gemeente Haarlemmermeer zal in hoge mate te maken krijgen met de gevolgen van de klimaatveranderingen. Teleurstellend wat GroenLinks betreft dat we begrippen als duurzaamheid, de circulaire economie, biodiversiteit, klimaatmaatregelen en klimaatadaptatie, niet terugzien in dit coalitieakkoord. 

Of kunnen we ervan uit gaan dat nut en noodzaak ook voor deze coalitie zo vanzelfsprekend zijn dat we hier een grote inspanning op mogen verwachten? Graag een reactie. 

Landelijke en lokale belangen 

Voorzitter, Haarlemmermeer is een belangrijke gemeente voor de BV Nederland. Er zijn grote belangen, en veel wensen ‘van buitenaf’ voor ons grondgebied. 

Ondertussen telt onze gemeente meer dan 150.000 mensen die hier wonen, werken, naar school gaan, recreëren. Het is voor het gemeentebestuur een uitdaging om de juiste balans te zoeken en te vinden tussen al die kansen en belangen. 

Een actueel voorbeeld is het eventueel doortrekken van de Noord-Zuidlijn richting Hoofddorp. Wellicht een grote kans voor onze gemeente. Maar ook eentje met mogelijk een stevig financieel staartje. Wie gaat dat betalen? De beslissing over dit alles hoort thuis bij de gemeenteraad, als hoogste orgaan. Het is verrassend dat er nu al te lezen staat op de site van de gemeente dat Haarlemmermeer zich inzet voor het doortrekken van de Noord/Zuidlijn. Daar hoort toch echt eerst een debat in en een beslissing van de gemeenteraad aan vooraf te gaan, wat GroenLinks betreft. 

Prima en belangrijk om in het grote nationale en internationale krachtenveld onze kansen te zien en te benutten, maar laten we ook oog blijven houden voor de belangen van onze inwoners. 

Het is voor en namens hen dat wij hier zitten. Het is prima om in te zetten op toerisme, maar laten we vooral ook zorgen voor prettige dorpskernen voor onze inwoners, en daarin optrekken met onze lokale winkeliers. 

Laten we inzetten op goed openbaar vervoer en goed onderhouden fiets- en wandelpaden zodat onze inwoners zich binnen onze gemeente goed kunnen verplaatsen en de centra van de grotere kernen ook goed bereikbaar zijn voor de inwoners van de kleinere kernen. Laten we er ook voor zorgen dat projecten in de voormalige gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, zoals Hartje Spaardam en Hart Halfweg, voortvarend worden aangepakt. 

Wethouders 

Tot slot voorzitter, GroenLinks heeft ook kennisgenomen van de verdeling van de wethouders portefeuilles. GroenLinks heeft eerder in dit betoog al haar zorgen geuit over het ontbreken van een aantal belangrijke thema’s in dit coalitieakkoord. Daarbij komt dat we wat zorgen hebben over de taakverdeling tussen de diverse wethouders. Een thema als energietransitie verdient het de primaire taak te zijn van een wethouder. Als GroenLinks zullen we scherp in de gaten houden of de voortgang op dit belangrijke thema voldoende is.