Omdat wij zelf al enthousiast zijn en de PvdA en D66 ons hierin krachtig ondersteunen, en ook omdat de reacties van andere fracties tijdens de voorbereidende bijeenkomst van 11 januari positief waren, kunnen we niet ontkennen dat we teleurgesteld waren over het debat. D66 verwoordde het scherper dan wij, maar wat zij zeiden klopte helaas wel: de meeste fracties gaan er blijkbaar vanuit dat zo’n burgerberaad niet aan onze inwoners besteed is.
De wethouder stelde zelfs dat burgers nu eenmaal alleen tevreden zijn als ze hun zin krijgen en dat de gemeente nooit iedereen zijn zin kan geven. Als dat het uitgangspunt is, zou elke vorm van participatie zinloos zijn. Gelukkig is dat niet zo. Wel zijn inwoners zelden tevreden met participatie-trajecten zoals die nu zijn ingericht.
Een onlangs verschenen rapport van de rekenkamercommissie gaat over het vertrouwen in de lokale democratie. De rekenkamer komt tot de conclusie dat inwoners willen dat er meer naar hen geluisterd wordt en dat ze ook mee willen beslissen. Precies daarom vinden wij dat een burgerberaad juist wel een goede aanvulling kan zijn voor betere participatie van inwoners!
Uit de verwachtingen van andere fracties en de wethouder dat er toch maar weinig interesse zou zijn, en dat de onderwerpen van zo’n burgerberaad te ingewikkeld zouden zijn voor gewone mensen, spreekt ook al weinig vertrouwen in de burger. Raadsleden zijn toch ook gewone burgers, waarom zouden andere mensen niet kunnen nadenken en praten over zaken als de energietransitie, gemeentefinanciën, inrichting van de openbare ruimte, of welk ander onderwerp ook?
Er zijn namelijk veel vragen waar de gemeenteraad over moet beslissen, maar die niet zo makkelijk met een duidelijk ja of nee te beantwoorden zijn. Een referendum is dan niet geschikt. Inwoners alleen maar informeren is niet voldoende. Vragen wat mensen ervan vinden maar daarna de plannen gewoon uitvoeren zoals de gemeente toch al van plan was, dat draagt niet bepaald bij aan het vertrouwen in de lokale democratie.
Democratie is een werkwoord. Kiezers vertegenwoordigen en hun belangen behartigen gaat niet vanzelf, het is enorm belangrijk dat die kiezers betrokken zijn bij de vraagstukken die in de gemeente spelen. De gemeenteraad neemt de besluiten, maar zal dat beter kunnen doen als het samen met inwoners gebeurt. En daarbij kan een burgerberaad helpen.
Voor een burgerberaad wordt een groep inwoners met een gewogen loting gekozen. Die representatieve groep krijgt de gelegenheid om met elkaar informatie te verzamelen over het gekozen onderwerp en argumenten uit te wisselen in begeleide gesprekken. Dit proces is openbaar, dus voor iedereen te volgen. Aan het eind geeft het burgerberaad een advies aan de gemeenteraad, en die neemt een besluit. Om te zorgen dat al het werk wat het burgerberaad verzet niet voor niets is, wordt er vooraf bepaald welke voorwaarden er zijn, en afgesproken dat adviezen die aan de voorwaarden voldoen zullen worden uitgevoerd.
Hoewel de raad tijdens het debat op 18 januari over het algemeen niet positief leek te staan tegenover het burgerberaad gaan wij toch een voorstel schrijven over de kaders en voorwaarden voor een burgerberaad in Haarlemmermeer. Behalve D66 en de PvdA was namelijk ook de HAP voorstander van een pilot: een burgerberaad op proef. De komende periode gaan we daarvoor een voorstel uitwerken en dan aan de raad voorleggen. En natuurlijk houden we jullie op de hoogte!