Onder het voormalige college zijn zaken gebeurd die op gespannen voet staan met wat van een transparante overheid mag worden verwacht. Daarmee is het vertrouwen van onze inwoners in het gemeentebestuur en de politiek geschaad. Zowel in het verleden als ook in het heden verdient de informatievoorziening aan de gemeenteraad echt veel meer voortvarendheid van het college.
Op donderdag 14 juli vergaderde de gemeenteraad voor het laatst voor het zomerreces. Het was een drukke vergadering waarin de jaarstukken van 2015 werden vastgesteld. Daarnaast werd er gesproken over het rapport van de raadsenquête naar de gebeurtenissen rond het verplaatsen van het honkbalstadion. Namens GroenLinks voerde Maaike Ballieux het woord. Centraal thema wat de fractie betreft is de informatievoorziening aan de gemeenteraad. Zowel in het verleden als ook in het heden verdient dit echt veel meer voortvarendheid van het college.
Jaarstukken 2015
Voor het tweede jaar op rij vond de behandeling van de jaarstukken op het allerlaatste moment plaats. Op dinsdag 12 juli heeft de accountant pas een oordeel afgegeven over de jaarstukken van 2015. Dit is laat, wat ook te maken heeft met de decentralisaties in het Sociaal Domein. Maar helaas heeft het ook te maken, en dat vindt GroenLinks uitermate ernstig, met de wijze waarop dit college is omgegaan met het onderzoek naar de gebeurtenissen rond de verplaatsing van het Honkbalstadion, en de onderzoeken naar de bouw van het SKWA en dagverblijf Borus, waar de accountant een jaar geleden om had gevraagd. En bij dit alles is wat GroenLinks betreft de informatievoorziening hierover aan de gemeenteraad niet voldoende geweest.
GroenLinks diende een motie in (motie Schoon Schip) om te voorkomen dat de controle van de jaarrekening volgend jaar wederom geraakt wordt en vertraging oploopt door de dossiers SKWA en Borus. GroenLinks riep het college op Schoon Schip te maken voor 31 december 2016. Tijdens het debat bleek dat er redenen waren waarom deze tijdslimiet echt niet haalbaar was. Bovendien, en daar ging het GroenLinks om, zegde het college toe de raad vanaf nu periodiek op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in deze onderzoeken. Dit, en de tijdens het debat herhaalde toezegging van het college, om de raad periodiek te informeren over grotere investeringen die de gemeente doet, waren voor ons reden om de motie in te trekken.
De jaarstukken van 2015 zijn vastgesteld. Dat is belangrijk omdat de gemeente wettelijk verplicht is voor 15 juli de jaarstukken aan te leveren aan de provincie. Na de zomervakantie komt er nog een debat waarin de gemeenteraad alsnog zal spreken over de inhoud van de jaarstukken.
Rapport van de enquêtecommissie naar de verplaatsing van het honkbalstadion
Vorig jaar al deed de gemeenteraad een onderzoek naar de gebeurtenissen rond het verplaatsen van het honkbalstadion. Helaas wilden een aantal ‘hoofdrolspelers’ niet meewerken aan dit onderzoek. Voor de gemeenteraad reden om naar het zwaarst mogelijk middel te grijpen wat een gemeenteraad tot zijn beschikking heeft: een raadsenquête. Het resultaat is een uitstekend rapport, met daarin de bevestiging van de uitkomsten van de eerdere onderzoeken. Daarbij zijn bepaalde zaken nader ingekleurd. GroenLinks deelt de verbazing over de ambtelijk-bestuurlijk cultuur en werkwijze, die uitgesproken wordt in de onderzoeken. Helaas zijn er ook nieuwe feiten aan het licht gekomen. Zo blijkt er 1.3 miljoen aan extraatjes ‘om niet’ te zijn overgedragen aan stichting ETO zonder medeweten of toestemming van de gemeenteraad.
Informatievoorziening
Een fundament onder ons democratisch bestel is dat de gemeenteraad er op moet kunnen vertrouwen dat het college de gemeenteraad als hoogste bestuursorgaan in de gemeente voortvarend en correct informeert. De auditcommissie merkte eerder in haar rapport over het project verplaatsing Honkbalstadion het volgende op: ‘het project wordt gekenmerkt door een structureel gebrek aan open verantwoording tussen college, ambtelijke organisatie en raad’. Ook de enquetecommissie oordeelt dat vragen van de gemeenteraad bewust onjuist cq onvolledig zijn beantwoord. Ook is er op vragen een antwoord gegeven dat geen of slechts een bescheiden relatie heeft met wat er wordt gevraagd. Informatie is stelselmatig en bewust achtergehouden of onvolledig gepresenteerd met als doel om een besluit te krijgen dat paste bij de ambities om MLB wedstrijden naar Haarlemmermeer te halen.
Huidig college
Cruciaal is nu of de informatievoorziening aan de raad bij dit college beter gaat. En helaas moet onze fractie constateren dat ook het huidige college vragen onjuist of onvolledig beantwoord heeft. Vragen over de garantiestelling aan stichting ETO zijn bijvoorbeeld tot twee keer onjuist beantwoord. En de auditcommissie concludeerde dat ‘niet is uit te sluiten dat de gebeurtenissen rond de verplaatsing van het honkbalstadion zich bij andere projecten weer voor kunnen doen, dan wel zich recentelijk hebben voorgedaan, zonder dat dit aan de oppervlakte is gekomen.’ Het is dít college dat de gemeenteraad verzekerd heeft dat er geen andere dossiers waren zoals het Honkbalstadion. Iets wat dit college nogmaals heeft bevestigd in het antwoord op vragen van GroenLinks hierover. Het is dan vervolgens de accountant die om nader onderzoek vraagt, niet het huidige college. Helaas moeten we concluderen dat er wel degelijk vragen zijn over SKWA en Borus. Ook dít college heeft in deze dossiers de gemeenteraad niet, onvolledig of zeer laat geïnformeerd. Ook heeft dit college de raad niet zelf geïnformeerd over de 1,3 miljoen die ‘om niet’ is overgedragen aan stichting ETO. De raad heeft dit in het onderzoek van de enquêtecommissie moeten lezen. GroenLinks beoordeelt dan ook de informatievoorziening van dit college aan de raad in de afgelopen 2 jaar als niet transparant en op sommige punten zelfs onjuist.
Hypotheek
Door de gebeurtenissen rond de verplaatsing van het honkbalstadion heeft het voormalige college een hypotheek genomen op de toekomst. Een hypotheek waarvoor geen toestemming was van de gemeenteraad, en een hypotheek waarvan nog steeds onduidelijk is wie die moet aflossen. Een hypotheek met hoge risico’s. Er is onverantwoord omgegaan met gemeenschapsgeld. In werkelijkheid is er 3,8 miljoen aan gemeentelijke middelen extra gebruikt voor de verplaatsing zonder dat hierover vooraf en expliciet toestemming is gevraagd aan de gemeenteraad. En bovendien is er uit het zicht van de raad ‘om niet’ 1,3 miljoen aan stichting eto overgedragen. De raad is hier volledig buiten spel gezet. Daarmee is het vertrouwen tussen college en raad, en ook het vertrouwen dat inwoners in het gemeentebestuur moeten kunnen hebben, geschaad.
GroenLinks heeft nog een aantal andere vragen:
- Heeft het huidige college na het rapport van de corporate controller zodanig opgetreden dat de financiele gevolgen inzichtelijk worden gemaakt en liefst worden beperkt?
- Heeft het huidige college voortvarend in dit dossier geopereerd, en openheid van zaken gegeven, vanuit het belang het vertrouwen van inwoners en gemeenteraad te herstellen?
Helaas is het antwoord op deze vragen wat GroenLinks betreft ontkennend.
Politieke verantwoordelijkheid
Uiteindelijk sprak de gemeenteraad over de politieke verantwoordelijkheid voor deze gebeurtenissen. En dat is een ingewikkeld vraagstuk, nu alle hoofdrolspelers inmiddels niet meer bij de gemeente werkzaam zijn. Ook geldt voor GroenLinks dat wij ons niet uitspreken over de ambtelijke organisatie. De gemeenteraad gaat hier niet over. De gemeenteraad gaat als hoogste orgaan binnen de gemeente over het mandaat dat zij aan het college heeft gegeven. Verantwoordelijkheden worden van college op college overgedragen. Ook is er binnen een college altijd sprake van collegiaal bestuur, een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarmee is het huidige college per definitie politiek verantwoordelijk voor wat er in het voormalige college is gebeurd. Onder het voormalige college zijn zaken gebeurd die op gespannen voet staan met wat van een transparante overheid mag worden verwacht. Daarmee is het vertrouwen en de relatie met de gemeenteraad geschaad. Daarmee is ook het vertrouwen van onze inwoners in het gemeentebestuur en de politiek geschaad. Wat GroenLinks betreft is daarvoor niet één collegelid verantwoordelijk te stellen, omdat er klaarblijkelijk een cultuur werd gedoogd waarin dit kon gebeuren.
GroenLinks diende een motie van wantrouwen in tegen het college, samen met Onafhankelijk Liberaal, Forza! En CDVP. De motie haalde het niet.
