Donderdag 17 september besprak de gemeenteraad de jaarstukken 2014. De jaarstukken van vorig jaar zijn pas op 14 juli 2015 vastgesteld, zonder inhoudelijk debat. Dat was op het nippertje want op 15 juli verstreek de deadline waarop de gemeente deze stukken moet hebben ingeleverd bij de provincie Noord-Holland.

Nu sprak de gemeenteraad inhoudelijk over de jaarstukken van 2014. Het debat ging vooral over de uitkomsten van de accountantscontrole en over de vraag welke lessen hieruit getrokken moeten worden. Voor GroenLinks is het belangrijk is dat de gemeente een aantal zaken beter op orde gaat brengen en dat de gemeenteraad bij dat proces nadrukkelijk betrokken wordt. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om procedures die op orde moeten zijn, maar óók om het creëren van een ontspannen, veilige en tegelijkertijd professionele atmosfeer waarin fouten gemaakt kunnen worden, maar ook toegegeven en hersteld kunnen worden. Raad en college waren het op hoofdlijnen met elkaar eens. Onze fractie heeft haar waardering uitgesproken richting het college en de gemeentelijke organisatie omdat er al een stevig begin is gemaakt met het verbeterproces. Er is afgesproken dat ook de gemeenteraad hierbij betrokken wordt.

Hieronder leest u de bijdrage van onze fractie aan het debat:

Een barre tocht. Dat is wat GroenLinks betreft de omschrijving van de weg die de organisatie, het college en de raad hebben afgelegd om te komen tot vastgestelde jaarstukken van 2014. Uiteindelijk werden de jaarstukken 2014 op het nippertje vastgesteld, waarmee de blamage van preventief financieel toezicht door de Provincie Noord-Holland ons bespaard is gebleven.

Het vertrekpunt van de barre tocht zijn de verwikkelingen bij de verplaatsing van de Pioniers. Daarover hebben wij hier al regelmatig gesproken. Dat gesprek vervolgen we als ook de uitkomsten van het raadsonderzoek bekend zijn. Wat GroenLinks betreft willen we in dit debat vooral terugkijken met de volgende vraag: Welke verbeterpunten moeten er worden aangebracht om herhaling te voorkomen? Het is belangrijk op te merken dat er een constructieve lerende houding is ontstaan binnen de gemeentelijke organisatie. En dat er al een aantal verbeterpunten in gang zijn gezet. Daar wil onze fractie de organisatie en het college een compliment voor maken.

In aanvulling op de genomen stappen: GroenLinks wil dat ook de gemeenteraad in dit verbetertraject haar rol krijgt. Het mag namelijk nooit meer voorkomen dat er in een accountantsrapport staat dat er sprake is van een ‘niet-transparante wijze van informatievoorziening aan de gemeenteraad’. Dit maakt duidelijk dat er is gehandeld in strijd met de democratische beginselen, en het beschadigt het vertrouwen wat de gemeenteraad, en daarmee de inwoners, in het college en in de organisatie moet kunnen hebben.

Dat de accountant met betrekking tot de rechtmatigheid de gemeente een oordeel met beperking geeft, een onvoldoende dus, is natuurlijk een blamage. In het accountantsrapport van maar liefst 73 pagina worden opmerkingen gemaakt over heel veel fundamentele zaken die niet of niet voldoende op orde zijn, zoals aanbestedingsprocedures, en niet-goedgekeurde investeringskredieten. Dat is zorgelijk. Dat het de accountant is die bepaalde zaken ontdekt die niet bij interne controles aan het licht komen, is verontrustend. Zeker als die zaken niet aan het licht komen als er vanuit de organisatie zelf onderzoek naar wordt gedaan.

Onze fractie heeft in februari vragen gesteld nav het rapport van de corporate controller inzake het dossier ‘verplaatsing Pioniers’. Eén van onze vragen ging in op de mededeling in het rapport dat ‘van een casus zoals gemeld in deze brief, geen sprake is.’ In het antwoord dat wij ontvingen staat dat de gemeentesecretaris dit onderzoek heeft uitgevoerd, en dat daarbij nog eens extra is gekeken naar de sportinvesteringen. Het college antwoordde daarbij nogmaals dat van een vergelijkbare casus niets is gebleken. Uiteindelijk is het de accountant die vraagtekens zet bij het SKWA, gebouwd door hetzelfde bouwbedrijf, en ja: een zwembad is onmiskenbaar een sportinvestering. 

Aan het college dus de vraag: Kunt u uitleggen hoe het komt dat u niet zelf tot dezelfde vragen bent gekomen met betrekking tot het Huis van de Sport?

Vooruitkijkend:

Binnen de organisatie zijn al vele maatregelen aangekondigd.

Extra aandacht vragen wij voor de interne controlfunctie binnen de organisatie. Dit moet een voldoende bemensde divisie zijn, die binnen de organisatie met mandaat kan opereren. Ook moet het onderlinge vertrouwen, waar dat geschonden is, binnen dit raadhuis hersteld worden. Of dat nu is binnen de ambtelijke organisatie, bij het college of bij de raad. Ontspannen en tegelijkertijd professioneel met elkaar omgaan, dat wensen wij iedereen toe die zich in dit raadhuis inzet voor onze mooie gemeente. De auditcommissie doet de aanbeveling te komen tot een ‘programma in control statement’ in 2017. Daarmee wordt de raad nadrukkelijk betrokken bij het gehele verbeterproces. Dit voorstel doet recht aan het budgetrecht en aan de controlerende functie van de gemeenteraad, en is wat GroenLinks betreft noodzakelijk om het vertrouwen dat in het afgelopen jaar wat ons betreft geschonden is tussen college en raad, te herstellen.

GroenLinks vindt dan ook dat de gemeenteraad deze aanbeveling moet overnemen, en vraagt het college om een reactie op die aanbeveling.