Donderdag 18 juni besprak de Raad de Voorjaarsnota 2015 en houdt zij hun beschouwingen. Nicole Mulder, onze fractievoorzitter, deed het woord en sprak de volgende mooie woorden:
Inleiding.
De economische crisis laat uiteindelijk ook in onze gemeente zijn sporen na. Uit de voorjaarsrapportage blijkt dat onze gemeente zich geconfronteerd ziet met een fors tekort op de begroting van maar liefst 4,2 miljoen. Eigenlijk zouden we zelfs op een tekort van 6,5 miljoen voor 2015 uitkomen, maar door een rekenfout van het Centraal Planbureau heeft Haarlemmermeer voor dit jaar 2,3 miljoen euro te veel ontvangen en dit geld mag de gemeente houden. Als we naar het meerjarenbeeld kijken zullen we als we niets doen steeds verder in de rode cijfers komen. Voor 2019 wordt een tekort voorspeld van meer dan 7 miljoen. De meicirculaire voorspelt nog meer nieuws. Duidelijk dat er wat moet gebeuren, waarbij de vraag natuurlijk is; waarop gaan we bezuinigen? Onder de noemer ’financieel behoedzaam beleid’ komt het college met een aantal voorstellen voor belastingverhoging en een pakket aan bezuinigingsvoorstellen. Maar het college kiest er wel voor om de uitgangspunten van het college akkoord overeind te houden. En nu stelt GroenLinks de vraag; is dat nog wel terecht? Moeten er wel allerlei plannen voor ontwikkelingen, zoals de bouw van een nieuw Raadhuis worden doorgezet, als we eigenlijk moeten constateren dat de financiële basis niet op orde is?
De basis op orde: financieel ‘in control’ zijn.
De basis op orde. Dat betekent allereerst dat de gemeente financieel ‘in control’ is. Hier wringt de schoen! De gebeurtenissen rond het verplaatsen van het honkbalstadion zijn voor GroenLinks aanleiding tot vraagtekens op dit punt. Ook al wachten we met onze conclusies tot de uitkomsten van het onafhankelijk onderzoek door de raad. Feit is dat in dit dossier veel geld is uitgegeven dat onze fractie graag aan andere zaken had willen besteden. Feit is dat dit dossier ertoe heeft geleid dat de jaarstukken van 2014 nog niet zijn goedgekeurd. Wanneer Haarlemmermeer op 15 juli geen door de gemeenteraad goedgekeurde jaarstukken inclusief accountantsverklaring bij de provincie inlevert, kan dit verregaande consequenties hebben. Of verwacht wordt dat de opmerkingen van de accountant nog aanleiding geven tot wijzigingen in de jaarstukken, is een vraag aan het college. Toch kijken we al wel vooruit naar de begroting van 2016, iets wat GroenLinks buitengewoon onwenselijk vindt. De vraag is bovendien hoeveel zicht de gemeente heeft op haar investeringen en vermogenspositie. We noemen bijvoorbeeld:
- een onverwachte meevaller van 1 miljoen aan dividend van de Waterwolf.
- het recente rapport van de RKC over het gebrekkige inzicht op de omvang en waarde van het maatschappelijk vastgoed.
De basis op orde: inzetten op duurzaamheid.
Vorig jaar nog stond in het verse coalitieakkoord dat grote bezuinigingsoperaties niet in het verschiet lagen. Dat ligt nu, een jaar later, totaal anders. GroenLinks wil daarom op korte termijn weten welke keuzes het college de gemeenteraad gaat voorleggen. Want het is duidelijk; als de financiële kaders niet meer passen, moeten er keuzes, en wellicht ook pijnlijke keuzes, gemaakt worden. Dat brengt ons bij de vraag op welke wijze wij die keuzes gaan maken. GroenLinks vindt dat wij als gemeenteraad op korte termijn een dag moeten organiseren, waarbij we nadenken over die nieuwe strategische uitgangspunten nu de toekomstige financiële positie van onze gemeente om duidelijke keuzes vraagt. Wij verzoeken de commissie Werkwijzen Raad om hiervoor met een voorstel naar de gemeenteraad te komen. Dit betekent wat GroenLinks betreft ook dat de nota Herijking Subsidies Sociale Basisinfrastructuur eigenlijk pas besproken kan worden als wij als raad eerst een meer fundamenteel gesprek hebben gevoerd. Wij verzoeken hierbij deze nota alsnog apart in een sessie te agenderen.
De basis op orde: duurzaam doen.
GroenLinks heeft duidelijke ideeën heeft over hoe het nu verder moet. Wij maken ons zorgen, maar denken tegelijkertijd ook in mogelijkheden. Omdenken is het devies! GroenLinks zet in op duurzaamheid in brede zin met de menselijke maat voorop; goed zorgen voor elkaar, goed zorgen voor onze leefomgeving en goed zorgen voor voldoende werkgelegenheid en economisch perspectief. Hierbij staat de dialoog met onze inwoners, via inspraak en beginspraak, centraal. De drie P’s van People, Planet en Profit kunnen juist nu een leidraad zijn; Sociale duurzaamheid, groene (ecologische) duurzaamheid en economische duurzaamheid zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. Juist nu is het goed de kansen te blijven zien. Dus duurzaam investeren, duurzaam ontwikkelen, duurzame relaties opbouwen en duurzame keuzes maken. We moeten oppassen dat we - in het zoeken naar gelden om het financiële gat voor 2015 te dichten - niet halsoverkop beslissingen nemen.
De basis op orde: niet bezuinigen op het Sociaal Domein.
Het ander uitgangspunt van GroenLinks is dat er niet wordt bezuinigd op het sociaal domein. Vanuit de landelijke overheid is al enorm gekort. Meer bezuinigen is onverantwoord wat GroenLinks betreft. Gelukkig staat het college op hetzelfde standpunt. En als het nodig is, moet er zelfs extra geld vrijgemaakt.
De basis op orde: Duurzame relaties.
Om nog verder invulling te geven aan participatie, aan de echte dialoog met inwoners, komt GroenLinks samen met het CDA met de motie Uitdagend Haarlemmermeer. De gemeente moet zich er hard voor maken dat niet alleen in het kader van de WMO, maar ook op meerdere beleidsterreinen (Jeugdwet, Participatiewet, beheer openbare ruimte) het mogelijk is dat burgers en maatschappelijke initiatieven met plannen komen.
De basis op orde: Werk voor iedereen!
GroenLinks roept (via een motie) op om in navolging van het landelijk Sociaal Akkoord en in navolging van onze buurtgemeente Haarlem ook in Haarlemmermeer een Lokaal Sociaal Akkoord tot stand te brengen. Samenwerking, dat is de manier waarop we lokaal invulling kunnen geven aan die grote opdracht om in ons land 125.000 mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen. Zo laat je zien dat iedereen echt meetelt in onze gemeente!
De basis op orde: Duurzaam investeren.
GroenLinks wil graag dat bij investeringen, bij het berekenen van de kosten van producten, ook gekeken wordt naar de levensduur en naar de besparingen die behaald kunnen worden. Dus wat het oplevert. Dat wordt Total Cost of Ownership genoemd. Dan zal vaak blijken dat duurzame maatregelen, die weliswaar bij aanvang soms meer geld kosten, op de langere termijn toch goedkoper zullen zijn. GroenLinks zegt ook; neem Total Cost of Ownership ook mee als het gaat om uitgaven en investeringen in het Sociaal Domein. Met hierbij de wetenschap dat niet alle baten in geld zijn uit te drukken. Zo is stichting Maatvast een onmisbare partij voor de noodzakelijke vernieuwingen in het sociaal domein. In de Voorjaarsrapportage wordt al extra geld gevraagd voor de stichting Maatvast. Dit geld is nodig om de dorps- en wijkgebouwen te laten voldoen aan de wettelijke eisen Wij vragen vandaag in de motie Meer Mogelijk Met Maatvast om een meerjarenplan voor stichting Maatvast, waarmee Maatvast in staat wordt gesteld haar taken goed uit te voeren. Wij zijn ervan overtuigd dat dit zich op de langere termijn terug zal betalen. In geld en in geluk.
De basis op orde: Huis tuin en keuken duurzaamheid.
Voor GroenLinks geldt dus dat duurzaamheid een zeer belangrijk uitgangspunt is als het gaat om het maken van keuzes. Zo kost het ondersteunen van topsport relatief veel geld ten behoeve van weinig mensen, terwijl breedtesport bijdraagt aan de gezondheid en het welbevinden van onze inwoners. En dat laatste is duurzaam. We moeten er voor zorgen dat circulaire economie ook voor onze inwoners herkenbaar is en toepasbaar in hun eigen leven. Dus niet alleen duurzaamheid in Park 2020 achter het station. Huis, tuin en keukenduurzaamheid voor onze inwoners, voor huurders en huiseigenaren. Maar geven wij als gemeente zelf het goede voorbeeld? Hoe kan de gemeente praten over een circulaire economie als er nog steeds wijken in Haarlemmermeer zijn waar de inwoners zelfs het groen afval niet kunnen inleveren? Als de Meerlanden nog steeds constateert dat veel van de grijze containers nog voor de helft vol zitten met afval dat gescheiden had kunnen worden, is er nog een wereld te winnen. Hetzelfde geldt voor het gebruik van de fiets. Iedere inwoner die de fiets pakt, zorgt voor een schonere lucht en maakt ruimte op de weg voor diegenen die echt met de auto moeten. Wat wil je nog meer? GroenLinks wil natuurlijk véél meer! Veel meer fietsvoorzieningen! Zorg voor goed onderhoud van de fietspaden, maak nu eindelijk die inhaalslag. Zorg dat deze inwoners veilig kunnen fietsen, de weg goed kunnen vinden en hun fiets goed kunnen stallen. Om te beginnen de in uw eigen collegeprogramma toegezegde bewaakte fietsenstallingen in de grote kernen realiseren.
De basis op orde: Duurzaam ontwikkelen.
Het college benadrukt dat Haarlemmermeer nog steeds een groeigemeente is. Het college zet in op woningbouw en ontwikkeling. En inderdaad, er ligt nog steeds een stevige woningbouw opgave. Maar kunnen we die ook invullen? De ontwikkeling van woningen in de Westflank staat onder druk door de aanleg van de 380KV elektrabovenleiding. Ook de beperkingen die de aanwezigheid van Schiphol in onze polder met zich meebrengt worden steeds zichtbaarder. Ook bij de omlegging van de A9 komen we waarschijnlijk in de problemen met het realiseren van nieuwe woningen. Onduidelijk ook wat het Luchthaven Indelings Besluit (LIB) voor gevolgen heeft voor het ontwikkelen van water in de polder, zoals gepland in Park21. Daarnaast staat ook de ontwikkeling van water en groen onder druk. Voor je het weet worden de gelden voor groen aan andere zaken besteed. Ook hier komen projecten als de herinrichting van het groen in Badhoevedorp en Park21 in beeld . Verkoop van grond brengt veel minder op dan wij eerst dachten. Hoeveel vaart kan Haarlemmermeer daarnaast echt maken met de herstructurering van de bedrijven terreinen? Wordt het niet eens tijd om de ontwikkeling van nieuwe terreinen gewoon stil te leggen en ons verlies te nemen (President 2.0) De enorme leegstand van kantoren in onze polder maakt gezien de huidige financiële situatie feitelijk toch helder dat we eigenlijk voor het onderbrengen van de gemeentelijk organisatie echt wel moeten gaan uitzien naar andere duurzame alternatieven dan het al dan niet gedeeltelijk bouwen van een nieuw Raadhuis.
Tot slot.
Wij willen besluiten met een citaat van Gerard Jansen dat heel goed samenvat waar wij als GroenLinks voor staan: "Ik ben altijd op zoek naar een betere maatschappij die oog heeft voor een goede verdeling van welvaart, arbeid en inkomen."