GroenLinks niet tevreden over nieuw mantelzorgbeleid

Op 27 januari besprak de gemeenteraad van Haarlemmermeer het voorstel ‘sturen op mantelzorg’. Wat GroenLinks betreft een voorstel dat onder de maat is. De gevraagde ‘effectindicatoren’ ontbreken. En wat erger is: bij het college lijkt de wil te ontbreken om daadwerkelijk de schrijnende overbelasting van mantelzorgers tegen te gaan.

Het raadsvoorstel ‘sturen op mantelzorg’ is daarom helaas niet meer dan een eerste aanzet voor effectief mantelzorgbeleid, oordeelt GroenLinks Haarlemmermeer, dat op 17 september 2020 een motie met dezelfde naam indiende, die vervolgens unaniem werd aangenomen.

Het raadsvoorstel bevat zeker een aantal goede zaken, zoals het voornemen om de ondersteuning van het steunpunt Mantelzorg en Meer voort te zetten, beleid om binnen de gemeentelijke organisatie meer in te zetten op mantelzorgondersteuning, en beleid met betrekking tot mantelzorgwoningen.

Al vele jaren vraagt GroenLinks Haarlemmermeer aandacht voor het schrijnende maatschappelijk probleem, dat veel mantelzorgers aangeven zich overbelast te voelen. In 2018 zeiden we er het volgende over: ‘Het kan toch niet zo zijn dat mantelzorgers zo onder druk staan dat zij zelf eraan onderdoor dreigen te gaan? Dat is slecht voor de mantelzorger en slecht voor diegene voor wie zij zorgen!’

De overbelasting van mantelzorgers is een onderwerp waarover de gemeenteraad zich in de volle breedte zorgen maakt, blijkt iedere keer weer in debatten en in gesprekken tussen raadsleden onderling. Het probleem is ernstig. In Haarlemmermeer is 14,1 procent van de inwoners mantelzorger, en van die groep geeft 14,3 procent aan zwaar overbelast te zijn. Het gaat bij deze getallen om volwassen inwoners. Naar schatting zijn er dus tussen de 2.000 en 2.500 volwassen inwoners van onze gemeente die door hun mantelzorgtaken overbelast zijn. En hierbij zijn de jonge mantelzorgers nog niet eens meegeteld.

Daarom is het extra teleurstellend dat in het voorliggende raadsvoorstel helemaal niets is terug te vinden van de conclusies van het rapport ‘Uit liefde belast!’, een onderzoek naar de ervaringen van Haarlemmermeerse mantelzorgers, dat het Team Onderzoek in november 2018 presenteerde.

Uit het raadsvoorstel blijkt dat het college geen rol voor de gemeente weggelegd ziet om iets te doen aan de overbelasting van mantelzorgers, er blijkt bij dit college geen ambitie te zijn op dit punt. Ter verdediging wordt aangevoerd dat de oorzaken van de overbelasting buiten de gemeentelijke invloed liggen.

Maar als je mantelzorgers vraagt waar ze tegenaan lopen en waar ze behoefte aan hebben, wat Team Onderzoek van onze eigen gemeente dus in november 2018 heeft gedaan, dan komt er iets heel logisch naar voren: overbelaste mantelzorgers hebben behoefte aan meer professionele ondersteuning.

‘Als mantelzorgers echter wordt gevraagd naar hun grootste ondersteuningsbehoefte, dan wijzen zij gezamenlijk naar meer directe zorg voor hun naaste. Het meer en eerder beleggen van (zorg)taken bij professionals, zou de belasting pas echt verlichten. Zij verwijzen dan naar ondersteuningsvormen als thuiszorg, huishoudelijke hulp en dagbesteding. Met extra zorg voor hun naaste zijn mantelzorgers volgens henzelf het meest geholpen.’ (bron: Uit liefde belast!)

Onze conclusie: het is een politieke keuze om mantelzorgers die overbelast zijn niet te willen ondersteunen door meer professionele zorg te verlenen. Een politieke keuze van dit college van PvdA, HAP, VVD en CDA, dat achteloos met honderden miljoenen over de brug denkt te kunnen komen voor onhaalbare bouwplannen, zonder maatschappelijke doelstellingen (onze vraag is: ‘voor wie bouwen we eigenlijk?’) en tegelijkertijd onze inwoners laat stikken, zoals ook dit raadsvoorstel aantoont.

Binnen de gemeenteraad sloten de rijen gelukkig wel. Breed werd gedragen dat we écht iets moeten doen aan de overbelasting van mantelzorgers en dat we dáárop moeten sturen, en niet op zoiets als het aantal uitgereikte cadeaubonnen. Afgesproken is nu dat het voorstel in het komende jaar doorontwikkeld wordt tot een meer voldragen raadsvoorstel, dat nadrukkelijk zal ingaan op de mogelijkheden om wél iets te doen aan de overbelasting van mantelzorgers. Daarbij is de input van mantelzorgers zelf noodzakelijk, er zullen dus één of meer dialoogsessies georganiseerd worden, waarbij verschillende groepen mantelzorgers, zoals jonge mantelzorgers, uitgenodigd worden. Nuttig natuurlijk, al is uit het onderzoek ‘Uit liefde belast’ al veel informatie te halen. En dat had wat GroenLinks betreft allang moeten gebeuren.