Als een bom zijn ze ingeslagen bij de gemeente Haarlemmermeer: de aangekondigde rekenregels voor cumulatie van vliegtuiggeluid. Ze zouden woningbouw hier bijna onmogelijk maken. En dat klopt ook. Maar dat komt niet door de regels, dat komt erdoor dat we jarenlang Schiphol te veel zijn gang hebben laten gaan. Tijd om daar eens fermer tegen op te treden.

Geluidshinder is een sluipmoordenaar. Aldus de WHO, de organisatie die wereldwijd toeziet op de gezondheid. Uit een WHO-rapport uit 2018 blijkt dat ernstigere gezondheidseffecten van omgevingsgeluid, zoals de meest voorkomende hart- en vaatziekten, al optreden bij lagere niveaus dan aanvankelijk gedacht. Ook op bijvoorbeeld de stofwisseling heeft geluidshinder een ernstige negatieve invloed, zo blijkt.

Daarom heeft de WHO de afgelopen jaren richtlijnen opgesteld die ervoor moeten zorgen dat de geluidsniveaus beperkt worden. In RIVM-onderzoek, dat naar aanleiding van het WHO-rapport is gedaan, bleek dat het Nederlandse beleid vrijwel nergens aan deze richtlijnen voldoet. En het RIVM raadt dan ook het Nederlandse beleid te verbeteren door het aan te passen aan de nieuwe inzichten van de WHO.

Gezondheidsrisico’s hoog

In de gemeente Haarlemmermeer zijn er veel mensen die dagelijks last hebben van geluidshinder. De WHO heeft aangegeven dat gecumuleerde geluidsniveaus boven de 45 dB schadelijk zijn voor de gezondheid. Bij de NOMOS-meetpunten in Haarlemmermeer is het geluidsniveau echter constant minstens 62 dB. Het is zelfs nog erger, volgens de rekenregels in de Ontwerp-Aanvullingsregeling geluid Omgevingswet, die begin juni ter consultatie is gegaan. Volgens deze nieuwe rekenmethodiek heeft 75% van de gemeente Haarlemmermeer een (zeer) slecht akoestisch leefklimaat. Er komt hier meer dan 65 dB op de gevel, de grens voor het kunnen motiveren van ruimtelijke kwaliteit. Dat betekent dat ongeveer drie kwart van de inwoners van de gemeente meer geluid ervaart dan gezond voor ze is.

En dat komt bijvoorbeeld bovenop eerdere berichten, waaruit blijkt dat Haarlemmermeer behoort tot dodelijkste regio’s ter wereld als het aankomt op verkeersuitstoot. In Nederland overlijden jaarlijks 10- tot 15.000 mensen aan de gevolgen van vieze lucht en herrie. Vooral rond Schiphol zijn de gezondheidsrisico's hoog, blijkt uit gegevens van het RIVM. Dit deel van de Randstad is inmiddels uitgegroeid tot een van de drie meest vervuilde gebieden van de hele wereld.

Maar wat doet de gemeente?

Je zou misschien verwachten dat het gemeentebestuur geschokt reageert op deze bevindingen, en vervolgens alles in het werk stelt om dit probleem bij de wortel aan te pakken. Voor GroenLinks Haarlemmermeer is het immers zonneklaar: zo kan het niet langer. We moeten Schiphol ons niet langer de wet laten opleggen. Omwille van de luchtvaart werd al gemarchandeerd met stikstofeisen, met klimaateisen en met veiligheidseisen. Nu blijkt ook het geluid echt veel bedreigender voor de gezondheid dan vanuit rijkswege ooit is voorgesteld. Daarvoor is niet voor niets het woord ‘Schiphollen’ bedacht.

Helaas doet ons college van B&W precies het tegenovergestelde. VVD-wethouder Jurgen Nobel kruipt in de Volkskrant in de slachtofferrol over dat hij geen woningen meer kan bouwen, vanwege de strenge geluidsregels. In plaats van de bron ter discussie te stellen, moeten de regels het weer eens ontgelden. Maar die regels komen toch niet zomaar uit de lucht vallen? Die regels geven aan dat een gezond leefklimaat niet samengaat met een overdaad aan herrie. En daarover had hij als wethouder veel eerder aan de bel moeten trekken.

Het is dus nu kiezen: óf wonen, óf vliegen. Allebei tegelijk? Dat is levensbedreigend, zegt de WHO. Voor GroenLinks Haarlemmermeer is de keuze helder, zoals we recent ook hebben gevraagd in een zienswijze op de Luchtvaartnota: gezondheid en wonen zijn eerste levensbehoeftes, vliegtuigen niet. Als we willen dat mensen met genoegen in deze gemeente kunnen (blijven) wonen, zonder dat hun gezondheid in het geding komt, moet de door Schiphol veroorzaakte geluidsoverlast met tientallen procenten omlaag.

Interview

Peter Boerman was te gast bij MeerRadio om een toelichting te geven op de keuze voor woningbouw. Beluister de uitzending hieronder.